۱-
حتی اگر از سیاست، نام امریکا را شنیده‌اید و اخبار آنرا گوش می کنید، یا گهگاه بخشی از دموکراسی می‌شوید و رأی می دهید، امروز باید در گام نخست ارتباط خود را با پوپولیسم مشخص کنید.
پوپولیست یعنی کسی از عوام اجتماع بیاید و کلماتی را که عوام دوست دارد بگوید. مثل آنها حرف بزند، بنشیند، بخندد و به خرج جیب آنها و حتی خواص، به مبارزه با ساختارهای غیر قابل تغییر بشری در سیاست و اقتصاد و علم و … بپردازد. و در نهایت به اعتباری که از رأی عوام می گیرد برای هیجان طلبی خود، دست به جنگ نظامی بزند که سربازان آن جنگ فرزندان عوامند که باید در آن بجنگند و …
بنابر این شما باید نسبت خودتان را با چنین فرد و جریانی در ابتدا مشخص کنید
کاری که تا این لحظه هفتاد و دو ملیون امریکایی انجام دادند. ٧٢ ملیون انسانی که بسیاری از آنها از عوام بودند یعنی نه اهل سیاست بودند نه اهل رأی دادن و نه مثل راننده تاکسی های ما اهل اظهار نظر سیاسی.
اینها با مشخص کردن مرز خود با پوپولیسم برای جهانی بهتر گام بر می دارند
۲-
دونالد ترامپ رأی بیاورد یا نیاورد، مهم است
اما مهمتر واکنش جامعه امریکا بود، جامعه ای که تک تک آراء شان بر سرنوشت دنیا تأثیرگذار است
وقتی چنین جامعه ای در برابر پوپولیسم می ایستد به سهولت می توان دریافت که چرا دموکراسی هنوز مطمئن ترین راه برای مهار قدرت ویران کننده در جهان است.
پیشآمدهای سیاسی در دنیا کمآبیش مانند هم هستند، و اشتباهات مردم دنیا در برابر پدیده های نوظهور سیاست کمابیش مانند یکدیگر است، برای مثال در ایران هم پدیده پوپولیستی چون ترامپ روی کار آمد اما در ساختار سیاسی ایران که عوامل تأثیرگذار بر انتخابات آزاد، دموکراسی را عقیم میکنند، اجازه دفع پوپولیسم با اراده جمعی میسر نشد
در یک ساختار صحیح سیاسی که مردم و عقل جمعی تصمیم گیرنده است، فرصت جبران اشتباه برای جامعه میسر است اما در جامعه ایکه دموکراسی گروگان حاکمیت است اولین اشتباه اخرین اشتباه است
این تفاوتی است که دموکراسی منظم و دقیق امریکا با ایران دارد.
۳-
و اما ترامپ به چه اشتباهی باخت؟
اقتصاد امریکا وضعیت با ثباتی دارد و خیلی هم به سیاستهای رئیس جمهور این کشور گره نخورده است. بنابراین اگرچه جهش اقتصادی درصدی از معیارهای توده جامعه امریکار را برای انتخاب رییس جمهور مشخص می کند، اما مهمترین معیار انتخاب برای مردم امریکا، کمک به تحقق و استمرار آرامش در داخل این کشور برای مردم عادی و سرمایه گذاران است
و برای خارج از این کشور هم آنها رییس جمهوری را می خواهند که اعتبار ایلات متحده به عنوان قَدَرقُدرت جهانی حفظ کند و امنیت سربازان و اتباع امریکایی ..
را هم به طبعِ آن محقق کند
ترامپ تا قبل از شیوع کرونا در تحقق این معیارها موفق بود. او با فالش زدن در سیاست، توده عوام امریکایی را همراه خود ساخته بود، او با پوتین به یک صلح استراتژیک رسید تا مسئله کره شمالی و ایران و چین را حل کند، و بر این اساس ترور سردار سلیمانی و محدود کردن ایران در خاورمیانه و حتی مانور قدرت در کشاندن رهبر کره شمالی پای میز مذاکره وجهه او را در میان خواص امریکایی قابل پذیرش ساخت. آنها در این شرایط چشم انتظار دوره دوم ریاست جمهوری او بودند تا آنچه کاشته بود درو شود. ایران پای میز مذاکره بیاید و اعراب اسرائیل را بپذیرند و … در نهایت با سر شاخ شدن با چین و توقف اقتصاد آن این دوره را رویایی به پایان برساند
ترامپ چنان روی اهداف خود متمرکز و مصمم بود که پر بیراه نبود که پیش بینی شود برای این تحقق این اهداف به جنگ نظامی هم روی می آورد
کرونا اما همه چیز را عوض کرد ترامپ به علت ذات نمایش گری و عوامی خود تا روزهای زیادی این ویروس چینی را جدی نگرفت و نتوانست از سلامت جامعه امریکا محافظت کند
۴-
رویکرد غیر علمی ترامپ جامعه نخبگانی را مجدداً از او دور کرد و مرد با تجربه ای چون بایدن روی این شکاف با هوشمندی قرار گرفت و کار را به اینجا رسان.
او در هر صورت پدیده خطرناکی برای آینده جهان و امریکا ست، دموکراسی ورزیده امریکایی اگر تا ساعات آینده او را متوقف کند که هیچ
در غیر این صورت او انتقام کرونا و چالش های همین لحظات ایالت نوادا و میشیگان و جورجیا را از جامعه امریکا و دنیایی که خروج او از قدرت را آرزو کرد، می گیرد
بشر دموکراسی و قانون را برای همین لحظات و مهار چنین شخصیتهایی و جلوگیری از اشتباهاتی که در انتخاب های خود انجام می دهد خلق کرده است. پس حق دارد به آن امیدوار باشد
و البته ما در ایران با رصد چنین تجربیاتی باید برای جامعه که دموکراسی اش، گروگان سنت های سیاسی قرون وسطایی است هم فکری بکنیم
۱۵ آبان ۱۳۹۹
و به مناسبت انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده امریکا
امریکا شهر با دفاع
نویسنده مهدی رزاقی طالقانی
